بیست نکته ایمنی در استفاده از لیفتراک:

برای افزایش هر چه بیشتر ایمنی اپراتور و لیفتراک، بیست نکته ایمنی در استفاده از لیفتراک در محیط‏ های صنعتی در این مقاله گردآوری شده است. این نکات به صورت خلاصه فهرست شده‏ اند. برای اطلاعات بیشتر در خصوص ایمنی لیفتراک، گواهی سلامت لیفتراک، بازرسی ادورای لیفتراک و انطباق این اصول با قوانین ایمنی و بهداشت محیط‏ کار با شرکت مهندسی و بازرسی فنی آستا تماس حاصل فرمائید.
۱- فقط اپراتور آموزش دیده مجاز به رانندگی لیفتراک است.

فقط کسانی مجاز به اپراتوری لیفتراک هستند که علاوه بر فراگیری آموزش های لازم، گواهینامه‏ های مربوطه را از مراجع ذیصلاح دریافت کرده باشند.

۲- لباس مناسب بپوشید.

رانندگان لیفتراک باید لباس شبرنگ دار، کفش ایمنی، کلاه ایمنی (سخت) متناسب با کار مورد نظر را پوشیده باشند.
به یاد داشته باشید که لباس گشاد و نامناسب ممکن است در استفاده راننده لیفتراک از ابزارهای کنترلی داخل کابین اختلال ایجاد نماید.
هرگز با دست یا پای خیس لیفتراک را راه اندازی نکنید.
هرگز با دست آغشته به گریس هیچ یک از لیورهای (اهرم‏های کنترلی) لیفتراک را لمس نکنید، در غیر این صورت دست یا پای شما ممکن است از روی اهرم مورد نظر سر‏خورده و باعث ایجاد حادثه شود.
۳- بازرسی لیفتراک

برای اطمینان از ایمنی لیفتراک، این تجهیز باید تحت بازرسی ادواری قرار گرفته و گواهی سلامت لیفتراک را از مراجع مربوطه دریافت نماید. همچنین اپراتور دستگاه موظف است بازرسی لیفتراک را قبل از هر شیفت کاری انجام داده و هرگونه مشکلی در خصوص عملکرد لیفتراک را به اطلاع سرپرست بخش برساند.
بازرسی لیفتراک باید به صورت روزانه بر‏ طبق دستورالعمل‏ های مندرج در دفترچه لیفتراک انجام پذیرد.
هرگز از لیفتراکی که نیاز به تعمیر دارد و یا گواهی سلامت لیفتراک را دریافت نکرده است استفاده ننمائید. تعمیر و نگهداری و همچنین بازرسی لیفتراک باید توسط افراد متخصص در این زمینه انجام شود.
۴- روشن کردن لیفتراک

برای سوار شدن به لیفتراک از دستگیره ‏های تعبیه شده استفاده کنید.
قبل از راه اندازی اولیه لیفتراک، در جای خود کاملا بنشینید و اطمینان حاصل نمائید که تمامی لیورها و ابزارهای کنترلی لیفتراک به راحتی و بدون زحمت در دسترس شما قرار دارند. دسته صندلی راننده، موقعیت صندلی راننده و آینه ‏ها باید به درستی توسط اپراتور لیفتراک تنظیم شوند.
حتما قبل از شروع به کار با لیفتراک کمربند ایمنی مخصوص به راننده را ببندید.
هرگز بدون اینکه به درستی روی صندلی اپراتور لیفتراک نشسته باشید لیفتراک را راه ‏اندازی نکنید. همیشه سر، پا و بدن خود را در محدوده کابین لیفتراک نگه دارید.
۵- محیط‏ کاری لیفتراک را به دقت زیر نظر داشته باشید.

در جهت افزایش ایمنی لیفتراک، رعایت تمامی اصول، قوانین و محدودیت های محیط‏ کار برای اپراتور لیفتراک نیز الزامی است. لیفتراک را فقط در مکان های طراحی شده برای آن مورد استفاده قرار دهید.
همیشه موارد ایمنی برای اپراتوری لیفتراک را مد نظر داشته باشد و به علائم و هشدارها در محیط کار توجه داشته باشید.
اپراتور لیفتراک بایستی همیشه دستگاه را تحت کنترل کامل خود داشته باشد. در هنگام حرکت، نگاه اپراتور لیفتراک بایستی در جهت حرکت لیفتراک باشد و به هر آنچه در اطراف لیفتراک اتفاق می‏ افتد به خوبی آگاه بوده و تسلط داشته باشد.
۶- سرعت مطمئنه را رعایت نمائید.

همیشه سرعت مطمئنه و ایمن را در اپراتوری لیفتراک در نظر داشته باشید.
رعایت سرعت مطمئنه به خصوص هنگام دور‏ زدن و سر پیچ ها حائز اهمیت مضاعف می‏ باشد. همزمانی سرعت بالا و دور ‏زدن می تواند باعث چپ شدن (به پهلو خوابیدن) لیفتراک شود.
هرگز توقف، حرکت، پیچیدن و تغییر مسیر را به صورت ناگهانی انجام ندهید.
۹- پایداری بار

بار را متعادل و با دقت بلند کنید و همیشه به یاد داشته باشید که افتادن بار می‏ تواند حادثه ایجاد کند.
پس از بلند کردن بار آن را به سمت لیفتراک متمایل نمائید و دقت کنید که در حال حرکت بار باید در پایین ترین حالت ممکن قرار گرفته باشد. تمایل بار به سمت لیفتراک و پایین بودن آن پایداری و ایمنی لیفتراک را افزایش می دهد.
زمانی که شاخک‏ های لیفتراک بالاتر از سطح زمین قرار دارند حرکت نکنید. هرگز زمانی که شاخک‏ ها به سمت جلو متمایل یا بالا هستند دور نزنید و لیفتراک را به حرکت در نیاورید.
هنگام برداشتن یا تخلیه بار به موانعی که بالای لیفتراک قرار گرفته اند دقت کنید. هنگام تخلیه بار دقت کافی را در خصوص جلوگیری از افتادن بار به عمل آورید.
۱۰- دید کامل

پایین نگه داشتن بار در حین حمل با لیفتراک، دید کامل اپراتور را تأمین می‏ نماید. در هر صورت، از راندن لیفتراک به سمت جلو هنگامی که دید شما مسدود شده است خودداری کنید.
اگر باری را بلند کرده‏ اید و بار به حدی بزرگ است که دید شما به جلو را محدود کرده است، دنده عقب حرکت کنید. تنها استثناء برای این حالت زمانی است که از شیبی بالا می روید، بالا رفتن از شیب با دنده عقب احتمال افتادن بار را افزایش می دهد.
هنگام تخلیه بار سعی کنید به محل تخلیه و همچنین مابقی اقلام موجود در آنجا دید کافی داشته باشید.
هنگام حرکت با دنده عقب بسیار دقت کنید. قبل از شروع به حرکت شاخک‏ ها را به سمت عقب متمایل کنید و اطمینان حاصل کنید که بار به صورت پایدار روی هر دو شاخک‏ قرار گرفته است.
اگر پس از باربرداری دید شما کاملاً محدود شد، در فواصل کوتاه توقف کرده، پیاده شوید و جلوی لیفتراک را بررسی نمائید. در این گونه موارد نفر دومی نیز می‏ تواند به شما و ایمنی لیفتراک کمک کند.
۱۱- لیفتراک صرفاً برای حمل بار است.

لیفتراک فقط برای حمل بار ساخته شده است نه اشخاص. اگر صندلی‏ مخصوص نفر دوم روی لیفتراک تعبیه نشده است، هرگز به افراد دیگر اجازه ندهید روی لیفتراک بنشینند.
از شاخک ‏های لیفتراک برای حمل و بلند کردن افراد استفاده نکنید.
اگر مجبور به بلند کردن شخصی هستید و راه جایگزین دیگری نیز برای این کار وجود ندارد، از سبد مخصوص حمل افراد مطابق با دستورالعمل سازنده لیفتراک استفاده کنید و مطمئن شوید که سبد مخصوص حمل افراد به درستی به شاخک های لیفتراک متصل شده است.

۱۲- اطراف دکل عمودی لیفتراک را خلوت نگه دارید.

به کسی اجازه ندهید که زیر بار بلند شده توسط لیفتراک و مجموعه دکل آن ایستاده و یا کار کند، در غیر این صورت افتادن بار می‏ تواند صدمه جدی به فرد مورد نظر وارد کند.
دست یا پای خود را روی هیچ یک از قطعات دکل قرار ندهید. اگر دست یا پای شما روی دکل باشد و دکل حرکت کند احتمال صدمه جدی وجود دارد.
۱۳- حرکت در سراشیبی ‏ها

به خاطر داشته باشید که در هنگام بالا رفتن از شیب شاخک لیفتراک در سمت جلو شما و در هنگام پائین آمدن عقب شما قرار داشته باشد. به عبارت دیگر با حرکت رو به جلو از شیب بالا بروید و با دنده عقب پائین بیایید، مخصوصاً زمانی که لیفتراک حامل بار است.
زمانی که در شیب هستید، از بلند کردن بار، تخلیه بار و دور زدن اجتناب کنید.

۱۴- از ایمن بودن بار بلند شده اطمینان حاصل کنید.

از بلند‏کردن یا جابجا کردن باری که از ایمن بودن و پایدار بودن آن مطمئن نیستید خوداری کنید.
از قرار گرفتن درست هر دو شاخک لیفتراک زیر بار مطمئن شوید.
در هنگام تخلیه بار و یا روی هم قرار دادن چند بار مختلف تمامی موارد ایمنی را رعایت کنید.
برای ایمن کردن بار برداری، در صورت نیاز از طناب و ادوات مختلف برای بستن بار استفاده نمائید.
هنگامی که بارهای با طول، ارتفاع یا عرض زیاد بلند می‏ کنید لیفتراک را به آهستگی حرکت دهید.
به حضور افراد دیگر و یا موانع مختلف در مسیر لیفتراک حساس بوده و دقت نمائید.
۱۵- مطمئن باشید میزان باربرداری از حد مجاز ظرفیت لیفتراک بیشتر نباشد.

از نوک شاخک‏ ها به عنوان اهرم برای بلند کردن گوشه یک بار سنگین استفاده نکنید.
از نوک شاخک‏ ها برای هل دادن بار استفاده نکنید.
از سیلندر حرکت دهنده دکل به جلو و عقب برای باربرداری استفاده نکنید.
بار غیر مجاز به لیفتراک وارد نکرده و برای بلند کردن باری بیش از ظرفیت مجاز لیفتراک، وزنه‏ ای به عنوان وزنه بالانس به پشت لیفتراک اضافه نکنید.
همیشه از ظرفیت مجاز لیفتراک خود مطلع باشید و از آن تجاوز ننمائید.
اضافه بار می‏ تواند باعث بلند شدن تایر‏های عقب لیفتراک از زمین و نهایتاً چپ شدن آن شود.
برای جلوگیری از آسیب به افراد، لیفتراک و بار مورد نظر، لیفتراک را تحت اضافه بار قرار ندهید.
۱۶- از تقسیم بار به صورت مساوی روی شاخک‏ های لیفتراک اطمینان حاصل کنید.

تا زمانی که هر دو شاخک لیفتراک به درستی زیر بار قرار نگرفته‏ اند از بلند کردن یا جابجا کردن بار خودداری کنید.
هرگز با یک شاخک لیفتراک باری را بلند نکنید. برای بارهای نامتقارن که به درستی روی شاخک‏ ها جای نمی‏ گیرند از پالت استفاده نمایید.
از پالت‏ های آسیب دیده و شکسته برای باربرداری استفاده نکنید.

۱۷- برای بلند کردن بارهای خاص دقت خود را دو چندان کنید.

برای بلند کردن بارهای گرد، استوانه‏ ای، بلند و عریض دقت بسیاری به خرج دهید و از ایمن قرار گرفتن بار روی هر دو شاخک اطمینان حاصل کنید.
هنگامی که با بارهای حجیم و غیر معمول سر و کار دارید در پیچ ها به آهستگی حرکت کنید تا بار جابجا نشود.
اگر در فضای کاری محدودی قرار گرفته اید که قدرت مانور لیفتراک سلب شده است، از شخصی بخواهید که با علائم خود شما را راهنمایی و کمک کند.

۱۸- تغییرات در محیط کاری را به دقت زیر نظر بگیرید.

به تمامی علائم دقت کنید، علی الخصوص علائمی که حد ارتفاع مجاز بار را برای شما مشخص می کند. حد ارتفاع مجاز در نقاط مختلف کارگاه متفاوت است.
هنگام باربرداری و عبور از ورودی و خروجی ساختمان ها از ارتفاع بار بلند شده، ارتفاع دکل و ارتفاع محافظ بالای دکل به خوبی آگاه باشید.
هنگامی که ناچار هستید با لیفتراک در لبه محل بارگیری عملیات باربرداری و تخلیه را انجام دهید بسیار محتاط باشید، فاصله طولی لیفتراک با لبه محل بارگیری را حفظ کرده تا از سقوط لیفتراک جلوگیری نمایید.
هرگز با لیفتراک روی صفحات فلزی روی پل ها کار نکنید مگر اینکه قبلاً از مقاومت کافی این صفحات در مقابل وزن لیفتراک و وزن بار اطمینان حاصل کرده باشید.







منبع:آستاکو
۱۹- سوخت گیری لیفتراک

سوخت گیری لیفتراک ها فقط باید در محل های طراحی شده برای آن انجام پذیرد.
در هنگام سوخت گیری لیفتراک را خاموش نمایید.
لیفتراک های مجهز به موتورهای احتراق داخلی (IC Engines) باید از هرگونه شعله و جرقه دور نگه داشته شوند. سوخت گیری این گونه لیفتراک ها باید در محیطی با تهویه مناسب انجام گیرد.

۲۰- پایان شیفت کاری

لیفتراک را حتماً در محل مخصوص به خود پارک کنید.
در موقعیت پارک شده شاخک ها را کاملاً پایین آورده و ترمز پارک را نیز فعال کنید.
موتور لیفتراک را خاموش کنید و سوئیچ را بردارید.